Sáu mươi hai năm trước, khoảng 80 triệu lít chất độc hóa học đã thả xuống những cánh rừng miền Nam Việt Nam. Quân đội rải thảm gọi những chất độc màu xanh lá, màu hồng, màu trắng, màu tím, màu lam và nhiều hơn cả là 44 triệu lít chất độc màu da cam là "cầu vồng". Còn đối với những nạn nhân hứng chịu thảm họa này, đó là mảnh cầu vồng "chết chóc" trên bầu trời nước ta suốt 11 năm (từ 1961-1972).
Theo số liệu thống kê của Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam, ở Việt Nam có 5 triệu người bị nhiễm chất độc hóa học, bao gồm cả những người tham gia kháng chiến và người dân sinh sống trên địa bàn bị rải chất độc hóa học. Nỗi đau này vẫn còn dai dẳng qua nhiều thế hệ và là minh chứng rõ nét nhất về hậu quả tàn khốc mà chiến tranh đã để lại. Các nạn nhân đã và đang tiếp tục sống trong đau đớn về thể chất và tinh thần. Không những gây hậu quả nặng nề đến sức khỏe người trực tiếp tham gia kháng chiến mà còn để lại những di chứng rất đau lòng và thương tâm cho con cháu của họ. Các nạn nhân đều rất khó khăn, có người khi sinh ra không được lành lặn, phải chịu nỗi đau khuyết thiếu một phần cơ thể, một số khác thiểu năng trí tuệ, không thể đi đứng, tự chủ sinh hoạt cá nhân".
Thảm họa da cam với biết bao thảm cảnh không sao kể xiết. Vô số nạn nhân phải chết vì độc, hàng trăm nghìn người đang vật lộn với bệnh tật hiểm nghèo, chất độc da cam/dioxin có thể gây tổn thương đa dạng và phức tạp trên tất cả các bộ máy sinh lý của cơ thể, gây ung thư da, gan, tuyến giáp, đái tháo đường, nội tiết, thần kinh...; gây đột biến gen và nhiễm sắc thể, từ đó gây nên các dị tật bẩm sinh, các tai biến sinh sản. Các bệnh phổ biến ở con, cháu là nạn nhân chất độc da cam thường là liệt hoàn toàn hay một phần cơ thể, mù, câm, điếc... nó đã làm cho nhiều cặp vợ chồng không được làm cha, làm mẹ và ngược lại có hàng triệu cặp vợ chồng sinh từ 2 - 6, 7 người con đều bị dị dạng, tật nguyền, vô thức hoặc chết dần, chết mòn. Đáng nói là chất độc da cam có thể di truyền qua nhiều thế hệ và ở Việt Nam di chứng da cam đã truyền sang thế hệ thứ 4.
Thấu hiểu những nỗi đau về thể xác và tinh thần mà những nạn nhân da cam và gia đình của họ phải chịu đựng. Ngày 5/2/2004, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 16/2004/QĐ-TTg về trợ giúp đối với hộ gia đình có từ 2 người trở lên không tự phục vụ được do hậu quả chất độc hóa học và ngày 25/6/2004, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và 32/32 tổ chức thành viên của Mặt trận họp Hội nghị Vì nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam, đã nhất trí lấy ngày 10 tháng 8 hằng năm là Ngày vì nạn nhân chất độc da cam Việt Nam.
Đặc biệt ngày 14/5/2015, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 43- CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giải quyết hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam. Chỉ thị nêu rõ: “Công tác khắc phục hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam đối với môi trường và sức khỏe con người là vấn đề cấp bách và lâu dài, là trách nhiệm của cấp ủy đảng, chính quyền, của cán bộ, đảng viên và các tổ chức trong hệ thống chính trị”. Và Ngày 24/5/2017, Chính phủ ra quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Quốc gia khắc phục khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh (Ban Chỉ đạo 701).
Nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm, dành khoản ngân sách hơn 10.000 tỷ đồng để trợ cấp hằng tháng, chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng xông hơi tẩy độc cho nạn nhân chất độc da cam, hỗ trợ những vùng đặc biệt khó khăn do ảnh hưởng nặng nề của chất độc da cam. Bằng những chủ trương đúng đắn, những chính sách của Nhà nước đối với nạn nhân chất độc da cam đã thật sự đi vào cuộc sống và xã hội, hàng triệu nạn nhân chất độc da cam đã được chăm lo giúp đỡ.
Tròn 62 năm quân đội Mỹ sử dụng chất độc hóa học gây ra thảm họa da cam ở Việt Nam. Mặc dù chiến tranh đã lùi xa, song hậu quả của chất độc hóa học đối với môi trường và con người vẫn chưa đi vào dĩ vãng. Thấm nhuần đạo lý, truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ người trồng cây” của dân tộc, ngày 10/8 - Ngày vì nạn nhân chất độc da cam Việt Nam được xem như là điểm hẹn của những nghĩa cử cao đẹp vì đạo nghĩa, để toàn thể nhân dân Việt Nam cùng chung tay xoa dịu nỗi đau với những số phận bất hạnh, những số phận đã và đang phải chịu dày vò vì chất độc da cam do chiến tranh để lại. Với mong muốn lan tỏa tình thương và trách nhiệm, hỗ trợ các nạn nhân chất độc da cam, sự động viên kịp thời từ các nhà hảo tâm, sẽ góp phần truyền lửa cho những nạn nhân chất độc màu da cam tiếp tục chiến đấu chống lại nỗi đau dai dẳng mà chiến tranh đã đi qua để lại nhằm chung tay xoa dịu nỗi đau da cam.
